Burnout symptomen en klachten
Verminderde prestaties en minder kunnen genieten van dagelijkse bezigheden. Dat zijn achteraf vaak de klachten bij een beginnende burnout. Symptomen van een burn-out zijn opgebrand zijn, een moe gevoel hebben, slechte concentratie, futloos voelen, spierpijn ervaren en niet meer uitgerust wakker worden. Mensen met een burn-out ervaren een scala aan klachten, welke van persoon tot persoon anders worden ervaren.
7 fases tijdens dit proces
Een burnout wordt als eerste door de getroffene ervaren als persoonlijk falen omdat presteren niet meer lukt zoals dat lange tijd wel lukte. Dit terwijl het eigenlijk een samenloop van (werk-)omstandigheden + privé omstandigheden vormt. Hierbij spelen onder andere de relaties met mensen op het werk zoals collega’s, klanten of leveranciers en de sociale context hiervan een belangrijke rol.
Beginnende burn-out klachten
Een beginnende burnout is te herkennen aan de volgende symptomen waarmee je te maken krijgt:
- De eerste waarschuwingssymptomen zijn chronische vermoeidheid of juist hyperactiviteit
- Meer afstand nemen tot je omgeving en de zaken waar je mee bezig bent.
- Emotioneel heftigere reacties in bepaalde situaties (irritatie, verdriet of schuldgevoel)
- Vermindering van de prestaties
- Eenzaamheid, emotionele vervlakking en onverschilligheid
- Slaap- en rugproblemen
- Gevoelens van onzekerheid, geen zin meer zien in dingen en het leven en een voor de persoon ongewone negativiteit, resulterend in een depressie met angstgevoelens
Gevorderde burn-out klachten
- Emotionele uitputting en ongewone vermoeidheid
- Verminderde prestaties, meer fouten maken en het uit de weg gaan van verantwoordelijkheden
- Wisselende houding op het werk met verhoogde strijdlust en vermindering van interesse en motivatie
- Problemen in communicatie met collegae en relaties, onvermogen om evenwichtig met emoties om te gaan
- Soms een koude en cynische houding
- Verhoogd ziekteverzuim, te laat op het werk verschijnen, elders (willen) solliciteren.
Burn-out en de zorgverzekering
Kuuroorden worden niet vergoed, therapie welke is voorgeschreven door de behandelend arts wel. Eigen bijdrage wordt er niet gerekend, eigen risico is wel van toepassing. Let er dus goed op bij het samenstellen van je nieuwe zorgverzekering in 2022.
Oorzaken van de burn-out
Bij een burnout-situatie onstaat er een gebrek aan balans tussen geven en nemen, wat dus inhoudt dat er altijd minstens twee partijen bij betrokken zijn. Wanneer de steeds groter wordende energie, die wordt gestoken in het herstellen van deze relatie, onbeantwoord blijft raakt de patiënt in een negatieve spiraal. Hierdoor gaat de ontstane spanning zich steeds meer uitbreiden naar andere situaties en relaties in het persoonlijke leven buiten het werk om, totdat de weg terug niet meer op eigen benen bewandeld kan worden.
Alhoewel een burn-out niet aan leeftijd is gebonden, zijn jong-volwassenen momenteel het meeste te klos. Uit onderzoek van SER blijkt dat laagopgeleide jonge vrouwen, in de leeftijd van 25 en 34 jaar in verhouding vaak klachten ervaren. De daadwerkelijke problemen beginnen al jaren eerder en kunnen toenemen naarmate de leeftijd stijgt. Dan spreken we nog van een beginnende burn-out. Er is zelden één bepaalde reden aan te wijzen voor een burn-out, het is meestal een complex geheel van factoren bestaande uit stress veroorzakende zaken. Persoonlijkheid speelt een rol in de gevoeligheid ervan. Wanneer dit jaren achtereen doorgaat komt er een moment waarop de bekende druppel komt die ervoor zorgt dat iemand het niet meer aan kan en op dat moment komen de kenmerken van een burnout naar voren.
Hoe kan je het behandelen?
De eerste stap is zorg vragen bij de huisarts als je voelt dat het niet goed gaat. Deze zal adviseren direct op de rem te trappen en tijdelijk te stoppen met je werk. Een psycholoog kan je helpen met het in kaart brengen van je oorzaken van je burn-out, deze kunnen liggen in je relatie, het werk, prestatiedrift en meer.
Andere aangeboden behandelingen lopen zeer sterk uiteen. Van rust- en kuuroorden tot aan gecombineerde lichamelijke, gedragsmatige en mentale therapieën. Erg belangrijk hiervoor is de diagnose en het tijdstip waarop de burn-out wordt aangepakt.
Er is een wezenlijk verschil van aanpak vóór en na het punt waarop de patiënt ‘afgeknapt’ raakt. De lichamelijke energie kan hierdoor geheel weg zijn en de oververmoeidheid extremer. Minder intensieve therapie maakt dit vaak ontoereikend waardoor er een periode van herstel zal volgen. Met de juiste behandeling en aanpassing in leefstijl is volledig herstel eigenlijk altijd mogelijk.